Wat is de overeenkomst tussen de elite die klant was bij Hirsch en eenvoudige vissers aan het begin van de twintigste eeuw? Zo op het eerste gezicht is er geen groter verschil mogelijk. Toch hebben zij iets gemeen. Over de garderobes van beide groepen is namelijk weinig bekend. En als onderzoeksobject vereisen beide groepen alternatieve onderzoeksmethoden.
Dat bleek tijdens de presentatie van het boek Visserstruien 2 in het Maritiem Museum in Rotterdam, die vorige maand plaatsvond. De algemeen directeur hield daarbij een vurig pleidooi voor het onderzoek naar material culture, want hoewel er al veel bekend was over de geschiedenis van de vissers was er vrijwel geen onderzoek gedaan naar hun kleding. Wellicht had dat gedeeltelijk te maken met het feit dat vooral mannelijke historici geïnteresseerd zijn in de historie van scheepvaart en visserij, maar de afwezigheid van schriftelijke bronnen zal ook zeker een rol hebben gespeeld.
Dat betekent echter niet dat de kleding niet van belang was. Net als tegenwoordig het geval is had visserskleding in het verleden vooral een praktische rol. Niet alleen moest de kleding vissers beschermen tegen weer en wind, auteur Stella Ruhe toont in haar twee boeken over de visserstruien aan dat identificatie van drenkelingen plaatsvond aan de hand van de patronen van de truien, die per dorp verschilden. De gouden ringen die de vissers in het oor droegen vormden de vergoeding voor een eventuele begrafenis.
Stella Ruhes boeken laten zien dat het de moeite loont om als historicus buiten gebaande paden te treden en nieuwe (of andere) manieren van onderzoek toe te passen. Schriftelijke bronnen zijn niet de enige bronnen die inzicht in het verleden kunnen bieden. Ook foto’s, egodocumenten, objecten en interviews met ooggetuigen kunnen dat. Door te werk te gaan als een detective, te graven en te puzzelen kan daardoor uiteindelijk weer een stukje aan het grote verhaal van de geschiedenis worden toegevoegd.
Een deel van de truien uit de boeken Visserstruien 1 en Visserstruien 2 zijn nog tot en met 22 november te zien in het Maritiem Museum in Rotterdam. Daarna zijn alle visserstruien van 1 december 2015 tot en met 16 april 2016 te zien in het Katwijks Museum.
