Mijn eerste paar schoenen van Hirsch

Het nieuwe jaar is goed begonnen. Vorig jaar kon ik een recordaantal kledingstukken van Hirsch & Cie Amsterdam toevoegen aan mijn verzameling en die trend lijkt zich voort te zetten. In de eerste weken van dit jaar wist ik namelijk al een bijzondere nieuwe aanwinst toe te voegen aan mijn verzameling. Het gaat om een paar schoenen, dat gekocht is bij Hirsch & Cie Amsterdam. Dat is een primeur, want niet eerder wist ik schoenen die gekocht zijn bij Hirsch te bemachtigen voor mijn verzameling!

‘Trouwschoenen oma Van Gelder’

Het gaat om bruine schoenen van het Amerikaanse merk I. Miller, die in 1934 zijn gekocht bij het modehuis. Op het deksel van de originele doos, die bij de schoenen zat, staat geschreven dat het om de trouwschoenen van oma Van Gelder gaat. Helaas kan ik niet ontdekken om welk bruidspaar Van Gelder in 1934 het exact gaat, want daarvoor zijn er teveel treffers op http://www.wiewaswie.nl.

Ik ga op zoek naar schoenen in de catalogi van Hirsch & Cie Amsterdam uit de jaren ’30. Het Kunstmuseum Den Haag heeft catalogi uit 1934 in de collectie, maar helaas staan de bruine trouwschoenen daar niet in. Ook I. Miller wordt hierin nog niet genoemd. Dat is later wel het geval. Zo schrijft Hirsch & Cie Amsterdam in de herfst-winter catalogus van 1938: ‘De wereldbekende, elegante, Amerikaansche “Miller” schoentjes zijn in Nederland uitsluitend bij ons verkrijgbaar.’

Hirsch had dus het recht op alleenverkoop in Nederland. Dat verklaart waarschijnlijk ook waarom in de ene schoen het logo van I. Miller staat, terwijl in de andere schoen Hirsch & Cie Amsterdam staat gedrukt. Ook in kleding die afkomstig was van andere merken, naaide Hirsch het eigen label, om aan te geven waar het kledingstuk was gekocht. Zo heb ik jurken van het Britse merk Horrockses Fashions, waar naast het label van Horrockses ook het label van Hirsch is te zien.

Binnenkant I. Miller schoenen van Hirsch & Cie Amsterdam

Glamoureuze hoge hakken voor filmsterren

Met zijn eigen bedrijf ontwierp en maakte I. Miller schoenen voor artiesten, zoals dansers, operazangers, filmsterren en socialites, maar ook voor het grote publiek. In een tijd waarin veel mensen nog laarzen droegen, viel het merk op door zich te specialiseren in glamoureuze, trendy en kwalitatief hoogwaardige schoenen met hoge hakken. Om de kwaliteit te bewaren nam I. Miller & Sons getalenteerde ontwerpers in dienst, zoals Beth Levine, David Evins, Nancy Knox en Beverly Feldman. Velen van hen zouden later zelf bekend worden.

In 1929, slechts drie jaar na zijn pensionering, stierf Israël Miller op 63-jarige leeftijd plotseling in Parijs aan een hartaanval. Tijdens zijn leven had hij één van de meest succesvolle schoenenbedrijven ooit in de geschiedenis van de Verenigde Staten opgebouwd. Op het moment dat Miller overleed was zijn bedrijf maar liefst $ 8.000.000 waard, met 16 zaken in New York, 200 agentschappen in de Verenigde Staten en twee schoenenfabrieken.

Winkel I. Miller in Washington D.C. — I. Miller schoenenzaak, 1139 Connecticut Avenue NW, Washington, D.C. Gottscho-Schleisner Collection (Library of Congress), via Wikimedia Commons.

Filmsterren en soldaten

Gedurende de eerste drie decennia van de twintigste eeuw groeide I. Miller door tot 228 zaken in de Verenigde Staten. Het vlaggenschip vormde het I. Millergebouw in New York City, dat werd gedecoreerd met afbeeldingen van beroemde klanten, zoals de filmsterren Ethel Barrymore, Marilyn Miller, Mary Pickford en Rosa Ponselle. Daarnaast verkochten vooraanstaande schoenenzaken zoals Frank Werner Co. In San Francisco de schoenen van I. Miller. Schoenen die in zulke zaken verkocht werden droegen in de ene zool het merkteken van ‘I Miller & Sons’, terwijl de naam van de schoenenzaak en de stad in de andere zool werden gestempeld. Zoals ik hierboven al aangaf was dit ook het geval bij de schoenen die bij Hirsch & Cie Amsterdam werden gekocht.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren het niet alleen de socialites en huisvrouwen in de Verenigde Staten die de schoenen van I. Miller droegen. De soldaten aan het front droegen ook I. Miller. Dat beperkte zich niet alleen tot schoenen of laarzen, maar omhelsde ook kogelvrije vesten, vliegenierspakken, handschoenen, leren pilotenhelmen en parachutes. Voor de inzet in oorlogstijd ontving I. Miller & Sons op 12 januari 1945 de eervolle ‘E-vlag’ van het leger en de marine.

Schoenen I. Miller in de collectie van het Metropolitan Museum of Art in New York — I. Miller, avondschoenen (ca. 1932), Costume Institute Metropolitan Museum of Art. Brooklyn Museum Costume Collection at The Metropolitan Museum of Art, Gift of the Brooklyn Museum, 2009; Gift of Mrs. William R. Fisher, 1972.

I. Miller in museumcollecties

In de jaren ’50 van de vorige eeuw werd I. Miller & Sons nieuw leven ingeblazen, met behulp van Andy Warhol. De kunstenaar zou later wereldberoemd worden met zijn zeefdrukken van alledaagse objecten als soepblikken, de banaan op de cover van het album The Velvet Underground & Nico en portretten van onder andere Marilyn Monroe en Elvis Presley. In de jaren ’50 werkte hij echter nog als ontwerper in de reclame- en tijdschriftenwereld. Voor I. Miller maakte hij illustraties van schoenen voor advertenties. Uiteindelijk redde I. Miller & Sons het niet. In de jaren ’70 sloot het schoenenbedrijf definitief de deuren.

Tegenwoordig zijn schoenen van I. Miller niet meer terug te vinden in winkels, maar in musea. Onder andere het Metropolitan Museum of Art en het Fashion Institute of Technology in New York hebben schoenen van I. Miller in de collectie, net als vele andere Amerikaanse musea. Via http://www.modemuze.nl ontdek ik dat in Nederland het Kunstmuseum Den Haag een paar schoenen van I. Miller in de collectie heeft. En ik nu dus ook. Wat een prachtige vondst!

Met dank aan mijn trouwe tipgever, die altijd parels voor mij weet te vinden voordat ik ze zelf vind.