’t is de laatste tijd geen weer om te komen. Mag ik je compt. nog zoo lang gebruiken? Ik zal er goed voor zorgen.
Dat schreef ene Henk Hoeve per ansichtkaart op 11 december 1925 aan ‘Den Heer H. de Koning’ in Leiden. Op de voorkant van de kaart stond een afbeelding van de Amsterdamse stadsschouwburg en het Hirschgebouw, met op de voorgrond het Kleine Gartmanplantsoen.
Het was één van de drie ansichtkaarten van Hirsch die ik vond via Marktplaats en veilingsite Qoop. Naar aanleiding van de mail van de eigenaresse van een kledingstuk van Hirsch vroeg ik mij namelijk af hoeveel kledingstukken en andere spullen van Hirsch nog ergens in de wereld rondzwierven, zonder dat ik daar iets vanaf wist. Het bracht mij op het idee om gewoon eens te zoeken op Marktplaats. Daar wordt tenslotte zo’n beetje alles verkocht.
Dat ik dat niet eerder in mijn onderzoek had bedacht! Maar liefst 146 resultaten kreeg ik te zien nadat ik het trefwoord ‘Hirsch’ in de zoekbalk had getypt. Die varieerden van films met acteur Emile Hirsch, zoals The girl next door en Milk, tot auto’s die voorzien waren van zogenaamde ‘Hirsch-tuning’ en van kinderboeken van schrijver Odo Hirsch tot een jubileumboek van het operettegezelschap van Fritz Hirsch. Kortom, het was een bonte verzameling van objecten.
Helaas bevonden zich onder die 146 objecten geen kledingstukken van het Amsterdamse modehuis, omdat alle kledingstukken van Hirsch die op Marktplaats aangeboden werden van het huidige (Duitse) merk met dezelfde naam bleken te zijn, maar wel vond ik drie ansichtkaarten. Voor slechts een paar euro was ik de nieuwe eigenaar van één daarvan, waarop het Hirschgebouw in volle glorie te zien is. Toen ik vervolgens over de kaart twitterde kreeg ik de tip dat ook op veilingsite Qoop veel oude ansichtkaarten waren te vinden. Daar vond ik nog eens twee ansichtkaarten, met daarop naast Hirsch ook de Amsterdamse Stadsschouwburg.
Gisteren ontving ik deze kaart van #Hirsch. Nu pas ontdekt dat je dit soort dingen ook via @Marktplaats kan vinden pic.twitter.com/pxEoDVmOyt
— Femke Knoop (@HauteHistoire) 29 juni 2014
Gelukkig zijn de ansichtkaarten ooit verstuurd, want daardoor zijn zij aan de hand van de stempels te dateren. Eén is verstuurd in 1922 en een andere in 1925. Van de derde kaart is de stempel helaas onleesbaar geworden. Naast de data is ook bekend wie de afzenders en ontvangers waren, maar waarom zij ervoor kozen om kaarten met afbeeldingen van Hirsch te sturen is onduidelijk. Daarover geeft ook de tekst van Henk Hoeve geen informatie. Waren de afzenders toeristen die onder de indruk waren van het Hirschgebouw of woonden zij in Amsterdam en waren zij misschien klant of personeelslid van het modehuis?
Zo riepen de kaarten meer vragen op. Wat betekende bijvoorbeeld de tekst “A.V.A. No. 7”, die in kleine drukletters achterop één van de kaarten stond? En wie was de uitgever of drukker van de ansichtkaarten? Nam Hirsch zelf het initiatief tot uitgave van dergelijke kaarten of was iemand anders daarvoor verantwoordelijk?
Wat de antwoorden op die vragen ook zijn, de ansichtkaarten laten zien dat het Hirschgebouw een markant gebouw in Amsterdam was, dat mensen aan anderen wilden tonen door hen er een kaart van te sturen. En dat droeg weer bij aan de vergroting van de naamsbekendheid van het gebouw èn het modehuis.
