Wist u dat er een verband bestaat tussen spinnen en daten in het verleden? Dat hoorde ik afgelopen dinsdag tijdens een inspiratiemiddag rondom het thema zij/hij van de Maand van de Geschiedenis in het Drents Archief in Assen.
Liefde afkopen met jenever
Het doel van de middag was om inspiratie op te doen en te brainstormen over het thema zij/hij van de Maand van de Geschiedenis, die in oktober van dit jaar plaatsvindt. Allereerst sprak Henk Nijkeuter van het Drents Archief over vrijen en trouwen in Drenthe in de negentiende eeuw. Hij vertelde onder andere dat het de bedoeling was dat jongens en meisjes uit hetzelfde dorp met elkaar trouwden. Kwam een vrijer uit een ander dorp dan waren er twee mogelijkheden: hij kon zijn liefde afkopen met jenever, of er werd meteen een mes getrokken.
Er werden gelegenheden georganiseerd waarbij jongens en meisjes elkaar (onder toezicht) konden ontmoeten. Daarnaast konden jongens en meisjes elkaar op meer informele wijze treffen tijdens zogenaamde ‘spinnerijen’. Meisjes namen dan hun spinnewielen mee naar een boerderij en terwijl zaten te spinnen vielen de jongens onverwachts binnen. Zo konden zij elkaar zien zonder dat er ouderlijk toezicht aanwezig was.
Locatietheater over prosititutie
Na de lezing van Henk Nijkeuter was het tijd om in kleine groepjes te gaan brainstormen over mogelijke activiteiten tijdens de Maand van de Geschiedenis. Om de belangrijkste doelgroep van de Maand te bereiken kregen wij voorafgaand aan de brainstormsessie een aantal tips mee, waaronder:
- Sluit aan bij de actualiteit. Bij het thema zij/hij valt te denken aan #MeToo, maar ook over 100 jaar vrouwenkiesrecht of het recente debat over abortus en het al dan niet verbieden van prostitutie.
- Maak het interactief. De belangrijkste doelgroep vindt het namelijk prettig wanneer zij/hij – pun intended – uitgenodigd wordt om mee te denken en te doen.
- Zorg voor een hapje en een drankje bij de activiteit, dat doet het altijd goed.
Tijdens de brainstormsessie zat ik in een groepje met voornamelijk Friese en Groninger organisatie. We stelden onszelf vragen als: op welke doelgroep richten wij ons? Hoe maken we het interactief en kunnen we aansluiten bij de actualiteit? Hoe kunnen we samenwerken? Dit leidde uiteindelijk tot het idee voor locatietheater rondom het thema prostitutie door de eeuwen heen. Andere groepjes kwamen met ideeën rondom thema’s als toegenomen preutsheid en vrouwen in mannenberoepen.
Historische hapjes voor hem en haar
De organisatie van de inspiratiemiddag probeerde de eigen tips zelf ook duidelijk toe te passen. Niet alleen was er sprake van interactiviteit in de brainstormsessies, ook de smaakpapillen werden geprikkeld. In de pauze was het namelijk mogelijk om historische hapjes voor hem en haar te proeven. Terwijl de vrouwen zich te goed deden aan pastei met broccoli en maïs, kregen de mannen een vergelijkbare pastei gevuld met onder andere rode biet voorgeschoteld. Ik heb het nooit geweten, maar schijnbaar is zelfs voedsel niet genderneutraal…
Spraakmakende Drentse vrouwen
Na de pauze interviewde Bas Kromhout van het Historisch Nieuwsblad journalist Marjanne Teunissen over haar multimediale project rondom spraakmakende Drentse vrouwen. In maart 2019 werd Teunissens documentaire Politica al uitgezonden op RTV Drenthe. De verdeling tussen mannen en vrouwen in de Nederlandse politiek is na honderd jaar vrouwenkiesrecht nog altijd niet gelijkwaardig. In Drenthe zijn zelfs minder vrouwen politiek actief dan in de rest van Nederland. Op de vraag hoe het komt dat in Drenthe minder vrouwen politiek actief zijn dan elders wist Teunissen helaas niet het antwoord. Wel merkte zij op dat politici vaak gezocht en gevonden worden binnen het eigen, vaak mannelijke, netwerk. Om een vrouw te vinden moet vaak verder gezocht worden, maar er zijn wel degelijk geschikte vrouwen!
De middag leverde mij voldoende inspiratie op rondom het thema zij/hij. Wel miste ik persoonlijk de rol van kleding – die bij uitstek geschikt is om de eigen genderidentiteit te tonen of juist te maskeren – in het verhaal, maar misschien moet ik daar dan juist iets mee gaan doen. Ook ga in aan de slag met het thema honderd jaar vrouwenkiesrecht, waar ik binnenkort meer over zal vertellen.
