Vandaag is het zeventig jaar geleden dat het concentratiekamp Auschwitz werd bevrijd door het Russische leger. Voor velen kwam de bevrijding echter te laat. Eén van de slachtoffers van Auschwitz was Sophie Kalker-Kahn, die op 27 augustus 1943 de dood vond in de gaskamers van het kamp.[1]
‘Zeer spiritueel en heel sportief’
Sophie Kalker-Kahn werd op 2 december 1893 geboren als jongste kind van Sylvain Kahn, één van de oprichters van het Amsterdamse modehuis Hirsch, en zijn vrouw Julie Kahn-Berg. Op 11 juli 1916 trouwde zij met de 28-jarige Meijer (Martijn) Kalker, zoon van effectenmakelaar Jacob Kalker en zijn echtgenote Bertha Kalker-Edersheim. Zij kregen één dochter, Maggy Alice, die op 2 juli 1918 werd geboren.
Na de dood van Martijn Kalker in 1928 werkte Sophie Kalker-Kahn bij Hirsch, het modehuis dat door haar vader was opgericht en waarvan haar broers en haar moeder directeur waren in de jaren ’30. Jaap Schuler, wiens moeder in die periode ook bij Hirsch werkte, beschreef haar in zijn memoires als “zeer spiritueel en heel sportief. Ze had ook een bijzonder goede smaak. Ik denk dat zij de aardigste en in ieder geval de leukste was van de Kahns.”[2] In 1935 volgde Sophie Kalker-Kahn haar moeder, die eerder dat jaar was overleden, op als directeur van Hirsch.
Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de joodse directieleden van Hirsch ontslagen. In tegenstelling tot andere familieleden besloot Sophie Kalker-Kahn niet onder te duiken en dat werd haar fataal. Erna Berg, een familielid van de Kahns, noteerde in haar dagboek: “On february 12th [1943, FK], we learned that cousin Soppa Kalker-Kahn and her daughter Maggy had been picked up during the night.”[3] Vervolgens stelde een neef alles in het werk om haar vrij te krijgen, maar de hulp mocht niet baten. Via kamp Vught kwam Sophie Kalker-Kahn op 31 maart 1943 in kamp Westerbork terecht. Van daaruit werd zij naar Auschwitz gedeporteerd, waar zij zoals gezegd op 27 augustus 1943 omkwam.
Bij de herdenking van de bevrijding van Auschwitz denk ik vandaag in het bijzonder aan Sophie Kalker-Kahn, maar ook aan al die anderen, van wie ik de naam niet ken, die omkwamen in dit concentratiekamp en alle andere kampen. Opdat wij niet vergeten.
Meer weten?
Wilt u meer weten over het Amsterdamse modehuis Hirsch & Cie? Lees dan mijn boek over de geschiedenis van dit modehuis, dat is verschenen bij Uitgeverij Verloren.
Bestel hier het boek ‘Hirsch & Cie Amsterdam (1882-1976)’[1] http://www.joodsmonument.nl/person/519609
[2] Jaap Schuler, Herinneringen. Opgeschreven voor mijn kinderen (z.p. 2011) 98-99.
[3] NIOD. Toegangsnummer 244: Europese dagboeken en egodocumenten. Inventarisnummer 1549: Erna Berg.
Fotocredits uitgelichte afbeelding: Auschwitz-Birkenau main track (2004) by C. Puisneyvia Wikimedia Commons
